Ruşen-i Dilnüvaz

Bugüne değin neşri beklendiği halde bir türlü neşredilememiş olan Rûşen-i Dil-nüvâz tabiri câiz ise, tasavvuf düşüncesinin üç farklı yüzyılında oluşturulmuş üç ayrı metnin cem edilmiş; ancak ne yazık ki tamamlanamamış halidir. Mahmud-ı Şebüsterî (ö. 1320)'nin ilhama mazhar olduğu söylenen meşhur manzum eseri Gülşen-i Râz'ı kendisinden yaklaşık iki asır sonra Muhammed Lâhicî (ö. 1506) Farsça olarak yorumlamıştır. İslam dünyasında en fazla şerhi yapılan eserlerin başında gösterilen Gülşen-i Râz'ın bu Farisî şerhini son dönem tasavvuf ricali arasında çok müstesna bir isim olan Harîrîzâde Mehmed Kemâleddin Efendi Türkçeye aktarmıştır. Üçüncü devre Melâmîliğine intisap eden bu velûd mutasavvıfın arkasında bıraktığı 41 eserden biri olan Rûşen-i Dil-nüvâz ne yazık ki 156 beyte kadar gelmiş olmasına rağmen yine de  çok kıymetlidir. İbnü'l-Arabî'nin öğretilerinin enfes bir dille işlendiği bu muhteşem şerh çevirisi "aşk" yolunun "akıl" yolu yanında üstün niteliklerini ve irfânî zenginliğini göstermektedir. Prof. Dr. Cengiz Gündoğdu emek mahsulü bu titiz çalışması ile Rûşen-i Dil-nüvâz'ı yazma eserler koleksiyonundan matbuat alemine kazandırarak istifadeye sunuyor. Ayrıca, bu eserinde Harîrî-zâde Mehmed Kemâleddin Efendi'ye dair çok kıymetli biyografik malumat aktarıyor.

XIV. yüzyılın ilk çeyreğin vefat eden Mahmud-ı Şebüsterî'nin İslam dünyasında en çok şerhi yapılmış, okunmuş ve okutulmuş bir eseri olan Gülşen-i Râz'ın şerhi olan bu eser iki önemli sufinin kaleminden çıkmıştır. Son dönem Melamilik akımının erken yaşta vefat etmesine rağmen kısa ömrüne 41 eser sığdıran büyük müellif Harîrî-zâde M. Kemâleddin (ö. 1882) Nurbahşiyye tarikatı şeyhi M. Lâhicî'nin (ö. 1506) yapmış olduğu Farsça şerhi Türkçeye kazandırmıştır. En önemli şerhlerden biri olarak görülen Ruşen-i Dilnüvâz Kemaleddin Efendi'nin erken göçmesiyle na-tamam olmasına rağmen bugüne kadar neşri beklenen eserlerden biri olması yönüyle Sufi Kitap bu mühim ve orijinal eseri yayınlamanın mutluluğunu yaşıyor.

Bu kitap 32 yaşında vefat etmesine rağmen arkasında 41 adet muhteşem eserler bırakmış pek çok tarikattan icazet almış ancak son dönem Melamiliğinin mühim ismi Muhammed Nuru'l-Arabî'ye intisap etmiş Harîrîzâde Mehmed Kemâleddin Efendi'nin kaleminden Türkçeye kazandırılmıştır. Eser bugüne değin en çok şerhi yapılan Gülşen-i Raz adlı manzum eserin Farsça şerhini yapmış olan Lâhicî'nin eseri temel alınarak Türkçeye çevrilmiştir. Mahmud-ı Şebüsterî, Muhammed Lâhicî ve Harîrîzâde Kemâleddin gibi üç farklı devrin insanını bir metinde buluşturan bu çalışma İbnü'l-Arabî, Feridüddin Attar, Hz. Mevlana ve İmam-ı Gazalî'nin düşünce kalıplarıyla varlık, insan ve Mevlâ-yı Müteal'ın nasıl anlaşılması gerektiğini veciz ifadelerle anlatmaktadır.