Osmanlı Sufiliğine Bakışlar

Alanında otorite olarak kabul edilen Ahmet Yaşar Ocak bu kitabında yer alan makaleleriyle projeksiyonunu Osmanlı dönemindeki tasavvufî figürlere ve Osmanlı tarihinde önemli bir yer tutan sufî zümrelere çeviriyor. Bu kitapta serinin ilk kitabı olan "Türkiye Sosyal Tarihinde İslamın Macerası"ndaki genel perspektif çerçevesinden daha özele inen makaleler var. Selçuklu döneminde Balkanlar’da önemli bir Türkmen kolonizasyon hareketine öncülük etmiş olup, buralarda İslam’ın yayılmasında ciddi bir payı bulunan Sarı Saltık, 16. yüzyılda Osmanlı merkezî yönetimiyle ciddî ideolojik problemler yaşayan Melâmî hareketinin temsilcilerinden Bünyamin-i Ayâşî ve İsmail Ma‘şukî gibi isimler bu makalelerin konularından bazıları. Kitapta Fuat Köprülü’nün Ahmed-i Yesevî ve Yesevîlik’le ilgili çalışmalarından bu yana geçen zaman içinde, bu konunun yeniden akademik tarihçiliğin ilgi alanına girdiğini gösteren yeni tartışmaları, Türkiye tarihinde siyasal iktidar ve sufi çevre ilişkilerini sentetik bir yaklaşımla değerlendiren makaleler de var. Ahmet Yaşar Ocak ayrıca Osmanlı'da Sufi Çevreler, Kalenderiler ve Kalenderi Dervişler, Bektaşilik, Bayramî Melamîleri gibi konuların yanısıra Zaviyeler, Evliya Menakıbnamaleri gibi konulara farklı bir bakış açısıyla yaklaşıyor. Türkiye'de her zaman tartışılan ama üzerinde çok şey bilinmeyen hususlara dair derinlemesine incelemeler bulunan mühim bir eser...

Ahmet Yaşar Ocak, Türkiye’de oldukça tartışılan ancak hakkında pek fazla araştırma yapma gereği duyulmayan bir konuyu akademik alandan çıkararak halka sunuyor. Selçuklu döneminde İslam’ın yayılmasında büyük katkısı olan Sarı Saltuk’tan Osmanlı’daki Melâmî hareketlerine değin geniş bir perspektif barındıran Osmanlı Sufiliğine Bakışlar, Fuad Köprülü’nün Yesevîlik çalışmalarını da kapsayan, alanda zaman içinde gelişen, yeni yeni oluşan tartışmaları bir “otorite” gözüyle değerlendiren çok önemli bir eser.

Ahmet Yaşar Ocak, tasavvuf çalışmaları denilince akla ilk gelen isimlerden... Kendisi bu kitabında da uzmanlığını konuşturuyor ve Anadolu’daki İslâm’ın Osmanlı dönemindeki izlerini ortaya çıkarıyor. Konuyu sadece Osmanlı penceresiyle dar tutmayıp Anadolu Selçuklu Devleti dönemini de ele alan Ocak, Bektaşi temelli yeniçeri isyanlarına kadar geniş bir perspektifte okuma sunuyor.