Müslüman İspanya

Avrupa’nın tarımdan matematiğe, astronomiye, her şeyden önce felsefeye ve hatta dine kadar birçok alanda borçlu olduğu İspanyol-Müslüman medeniyetinin parlaklığı ve derinliği karşısında büyülenmemek elde değil. Türkiye’de Fatih Sultan Mehmed ve Kanuni Sultan Süleyman üzerine yazdığı kitaplarla bilinen Fransız gazeteci, tarihçi ve yazar André Clot Müslüman İspanya ismini verdiği bu çalışmasında, İspanya’daki Müslüman hâkimiyetini ve bu hâkimiyetin bölgeyi dönüştürme gücünü mimarî, sanatsal, siyasi ve kültürel açılardan ele alıyor. Endülüs bölgesindeki hâkimiyet savaşının dinî, siyasi ve kültürel hayatı nasıl etkilediğinin üzerinde duran Müslüman İspanya, her konuya ayrılan başlıklar sayesinde okura düzenli bir Endülüs İspanyası resmi sunuyor. 8. ila 15. yüzyılları kapsayan, ticaret yollarından ihracata, fildişi heykellerden saray süslemelerine, mezhep âlimlerinden azınlıklara, tercüme kitaplardan siyasi mücadelelere kadar pek çok grubu ve temayı içinde bulabileceğiniz dikkat çekici bir çalışma… Müslüman İspanya; objektif, akıcı, İspanya’daki dinamiklere aşinalık kazandıran çok yönlü bir kitap…

Kitap, İspanya’nın fethinin Müslümanlar açısından ne ifade ettiğini ve Müslümanların İspanya’da yaşayanlar için ne ifade ettiğini ilkin periyodik olarak, sonra da çeşitli temalara odaklanarak inceliyor. Özellikle siyasi mücadeleleri incelediği bölümlerde, bölge halkını oluşturan bütün topluluklara ve dinamiklere eşit bir mesafeden yaklaşıyor. Bölgenin dokusunu ve kültürünü oluşturan sakalibe, mühtediler, Yahudiler, siyahiler gibi pek çok aktörün yanı sıra ilim adamları, orta sınıf ve Müslüman seçkinler gibi grupları da ele alıyor. İslam medeniyetinin İspanya’da teşvik ettiği bilimsel gelişmelere ve tercüme faaliyetlerine geniş oranda yer veriyor. Bölgedeki şehirleri ve mimariyi Antik Çağ’a kadar dayanan tarihsel arka planlarıyla birlikte sunuyor. Ayrıca şehirlerin geçim kaynaklarını toprak mahsullerinden ticari eğilimlere kadar geniş bir yelpazede inceliyor. İspanya için önemli liderlere ve İslam’a muhalif imparatorlara gereken ağırlığı veriyor.