Mukaddime

İbn Haldun tarih felsefesinin, sosyolojinin, antropolojinin, iktisat biliminin, kısacası toplum bilimlerinin kurucu babası olarak kabul edilir. Mukaddime’si, dünyanın en önde gelen bütün entelektüellerince dikkatle okunan ve pek çok devlet başkanınca fikirlerine hayran olunan bir şaheserdir. Roger Garaudy, müslüman olmadan önce kaleme aldığı İslâm Medeniyetinin İnsanlığa Katkısı eserinde, İbn Haldun’a on sayfadan fazla yer ayırır ve onu “Descartes’ın, Montesquieu’nün Öncüsü ve İslâm’ın Karl Marks’ı” olarak görür. Ünlü tarih felsefecisi Arnold Toynbee, “Hiç şüphesiz Mukaddime, kendi türünde, bugüne kadar hiçbir zaman, hiçbir yerde, hiçbir zihnin ortaya koyamadığı en büyük eserdir!” ifadesini kullanır. Engels, yaptığı toplum değerlendirmelerinde Mukaddime’den yararlanır ve “Hıristiyanlığın ilk dönem tarihine katkı” başlıklı makalesinde, İbn Haldun’un görüşlerinin çok özlü bir özetini sunar. BM eski Genel Sekreteri Kofi Annan, “Sadece İbn Haldun ismi bile İslâm Tarihinin ne kadar parlak bir ilim çağı yaşadığının göstergesidir!” der. Arapça üç ayrı baskısından, Fransızca ve İngilizce tercümelerinden de yararlanılarak dilimize aktarılan bu Mukaddime’yi çok geniş kesimlerin daha iyi anlayacağını umut ediyoruz.

Cemal Aydın, asırlara meydan okuyan ve önemini hiçbir zaman kaybetmeyen Mukaddime'nin çevirisini çok geniş kesimler tarafından rahatça ve kolayca anlaşılabilmesi için hayli emek vererek aslından ve farklı dillerdeki tercümelerden de yararlanarak tamamladı. Bu Mukaddime tercümesinin diğerlerinden en büyük farkı güçlü, akıcı, sade ve keyifli bir üsluba sahip olmasıdır.

Mukaddime sözlük anlamını her şeyiyle karşılayan bir metindir. Evrensel tarihe ve toplum bilimlerine giriş mahiyetindedir. Dünyada önde gelen önemli siyasetçi, sosyolog ve filozofların mutlaka okumak ihtiyacı duydukları bir kaynak olan Mukaddime bir çok bakımdan da ilk olma özelliği taşımaktadır. Olgulara ve kavramlara "profesyonel" olarak akılcı ve çözümleyici yaklaşan ilk kitap desek hata etmiş olmayız. Mukaddime ne mutlu ki önemi bilinen ve kabul edilen bir eser ve temel kaynak olarak kullanılmaya yüz yıllar boyunca devam edecektir.