Madalyonun Arka Yüzü

Târih, bugünü anlamak ve analiz etmek bakımından gereken ipuçlarını bizlere sunar. Târihçi ise, bu ipuçlarını birleştirerek, geçmişin ışığında günümüzü aydınlatır. Geçmişle bugün arasında gider gelir.  Madalyonun Arka Yüzü’ne Birinci Dünya Savaşı ve Çanakkale cephesi hakkındaki yazılarıyla başlayan Cemil Koçak; ardından tek-parti döneminin politik tartışmalarına değiniyor. Kitabın ilerleyen bölümlerinde ise, CHP-devlet bütünleşmesine, tek-partinin otoriterliğine, Serbest Fırka’nın âkıbetine, Halkevleri tartışmasına, hâlâ süren demiryolu mu, karayolu mu tartışmalarına, arada bir yeniden filizlenen uçak sanâyi tartışmalarına ilişkin analizlerini okurlarla buluşturuyor. Yakın târih alanındaki araştırmalarıyla tanınan Cemil Koçak, Madalyonun Arka Yüzü’nü göstermek üzere bir yol haritası daha sunuyor. Bu kitap, tek taraflı ve âdetâ ezberlenmiş bir öyküyü yeniden kuruyor. Geçmişin yalnızca geçmişte kaldığını; “bizim”le artık bir alâkasının kalmadığını düşünenler varsa eğer; bugünün geçmişin içinde şekillendiğini, yoğrulduğunu ve “biz”i ortaya çıkardığını hatırlamalıyız. Geçmişin gölgesinde veyâ ışığında yaşamaya devâm ediyoruz çünkü...

Bu kitap, yakın Türkiye tarihinin tartışmalı ve pek bilinmeyen noktalarına dikkat çekiyor. Yakın tarihimiz konusundaki tartışmaların genellikle ezberlenmiş, klişe hâline gelmiş ve belirli bir siyasi pozisyonla özdeşleşmiş olduğunu görmek, doğrusunu söylemek gerekirse can sıkıcı olmaya devam ediyor. Oysa asıl yapılması gereken, aydınlattığımız yakın tarihin ışığıyla bugünü anlamlandırabilmek. Cemil Koçak bu kitabında, merceğini yine yakın tarihe tutarak dönemin önemli olaylarını yeniden yazıyor. Sadece yazmakla kalmıyor, meraklı okurlarına araştırmalarını ilerletebilecekleri kaynakları neden ve nasıl okumaları gerektiğine dair kılavuzluk da yapıyor.

Cemil Koçak, yakın tarihi kendi dar penceresinden çıkaran bir isim. Kendisi bu çalışmasında da tarihe “taraftar” olmadan akademik bir birikimle resmî tarihin üstünü kazıyor; imparatorlukların sonunu getiren I. Dünya Savaşı'ndan Tek Partili dönemde CHP'nin örgütlenme anlayışına; Halkevlerinin çıkardığı dergilerden Vehbi Koç'un gecekondu önleme projesine değin birçok konuda “konuşulmayanı” gözler önüne seriyor.