İsmet İnönü ve Resmi Tarih (Ciltli)

Cemil Koçak, yakın târih alanında yaptığı arkeolojik kazılarla resmî târihi ve onun nasıl oluşturulduğunu açıklayarak, unutulanları hatırlatıyor ve geçmişimizle yüzleşmemizi sağlıyor. Yakın târihimizle yüzleştiğimizde ise, geçmişin resmî târih aracılığıyla hâfızalarımızdan silinmeye çalışıldığını meydana çıkarıyor. Koçak, bu çalışmasında, Türk tek-parti rejiminin oluşturduğu resmî târih anlatısını zaman zaman nasıl değiştirmek zorunda kaldığını, bu defâ İsmet İnönü örneğiyle anlatıyor. İsmet İnönü de, bir zamanlar, tıpkı Kâzım Karabekir’in ve başkaca isimlerin başına geldiği gibi târihten silinmek istenmişti; ama resmî târihin yazılma süreci başlamış olsa da tamamlanamadı. Cemil Koçak, İsmet İnönü ve Resmî Târih adını verdiği bu kitabında; dönemin basınından yola çıkarak, İnönü’nün Atatürk’ün gölgesi altındaki başbakanlık döneminde resmî târihte nasıl ele alındığını; ardından başbakanlıktan ayrıldıktan sonra resmî târihten tamâmen silinerek yok sayılmasını ve en sonunda Atatürk’ün vefâtıyla birlikte “Cumhurbaşkanı”, “Milli Şef” ve “Cumhuriyet Halk Partisi Değişmez Genel Başkanı” olmasının ardından, Atatürk’le eşit pozisyonda, “İnönü savaşları kahramânı” ve “Lozan kahramânı” imajlarına vurgu yapılarak, resmî târihi yeniden yazdırma sürecini en ince ayrıntısına kadar ortaya çıkarmaktadır. Resmî târihin geçmişi dönemden döneme tamâmen farklı yansıttığını ortaya koyan Koçak; resmî târih yazım sürecini ve özellikle basının bu alandaki rolünü vurgulamaktadır. Ele aldığı konu ve bakış açısıyla alanında ilk olan bu çalışma, kendisinden sonraki araştırmacılara da rehber niteliğinde olacaktır.

Dünyanın dört bir tarafında siyasi gelişmeler neticesinde yeni kurulan rejimlerde, devrimler bir süre sonra kendi çocuklarını yemeye başlar ve süreçte önemli katkıları olan ama lider ile fikri ve fiziki ayrışma yaşayan figürler zaman içerisinde siyaset arenasından silinir. Tabii bu silinme süreci sadece siyasi alandan değil aynı zamanda yeni rejim tarafından inşa edilmeye çalışılan resmi tarihten de çıkarılmayı içerir. Cemil Koçak, bu kitabında, Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Refet Bele gibi Milli Mücadele'nin önemli figürlerinin tasfiyesi ve resmi tarihten kazınmasının ardından İsmet İnönü'nün de resmi tarihten kazınma teşebbüsleri ve Atatürk'ün vefatı ile bu teşebbüslerin akamete uğraması ve sonrasındaki süreçte inşa edilen İnönü merkezli resmi tarih teşebbüslerini ele alıyor. Dönemin gazetelerinde yapılan "arkeolojik kazı" çalışmalarının neticesinde bol görselli bir çalışma. Daha önce Cemil Koçak'ın Timaş'tan çıkan Karabekir'in Kavgası isimli kitabının devamı niteliğinde.