Hacı Bektaş-ı Veli ve Kamil İnsan-Fazıl Toplum Paradigması

Dostumuzla beraber, yaralanır kanarız, Her nefeste aşk ile Yaradan'ı anarız. Erenler meydanına, vahdet ile gir de gör, Kırk budaklı şamdanda kırkımız bir yanarız.   Hacı Bektâş-ı Velî   Hacı Bektâş-ı Velî ve Kâmil İnsan-Fâzıl Toplum Paradigması, Anadolu İslam anlayışının temelini oluşturan mübarek isimlerin en önemlilerinden biri olan Hacı Bektâş-ı Velî'nin hayatını ve dünya görüşünü inceleyen bir eser olmakla kalmıyor, aynı zamanda bir İslam tarihi, Orta Çağ Anadolu uygarlıkları tarihi, tasavvuf ve dinler tarihi incelemesi olarak Hacı Bektâş-ı Velî ismi çerçevesinde gelişen kemâlat ve fazilet kavramlarını enine boyuna ele alıyor.    İslam ve Anadolu tasavvuf tarihinde Hacı Bektâş-ı Velî'nin konumu ve önemi nedir? Anadolu'nun Türk-İslam kültürünün oluşumundaki etkisi nasıldır?    Hacı Bektâş Hazretlerinin önce insanı eğitmekle başlayıp sonra insancıl, bütüncül ve aşkın bir toplum oluşumuna giden asıl öğretisinin düsturları nelerdir?   Bektâş, Hacı, Velî, Hünkâr ve Seyyid unvanlarıyla gelen karizmatik liderlik vasfının tezahürleri nelerdir?    Hacı Bektâş öğretisinin Yesevîlik de dâhil olmak üzere öncül kaynakları nelerdir?   Bektâşîlik yolunun kuruluşu, değişimi ve dönüşümü tarihsel olarak nasıl vuku bulmuştur?   Kadim kültürümüzün birincil kaynakları ışığında, ilmî esaslar gözetilerek titiz bir çalışma süreci neticesinde tamamlanan bu eser, Anadolu tasavvufu ve özelde Hacı Bektâş-ı Velî çalışmalarına derli toplu bir kaynak ve yeni bir bakış açısı kazandırıyor.

Hacı Bektâş-ı Velî Hazretleri, Anadolu özelinde Türk-İslam kültürünün oluşmasında ve doğru bir şekilde gelişip dönüşmesinde etkili olmuş en önemli isimlerden biridir. Onun, şuasını Yaradan aşkıyla gelen aşkın bir sevgiden alan barış, hoşgörü, birlik ve dirlik odaklı paradigması, meşhur geyik ve aslan, doğan ve güvercin tasvirlerinde görülebilir. Bu tasvirlerde Hâce Bektâş, bir kolunun altında sürmeli bir geyiği, diğer kolunun altında ise heybetli bir aslanı tutmakta ve şu mesajı vermektedir: "Dünyada ne zaman aslanlarla geyikler, yani av ile avcı, nefsini bir binek haline getirip bu hayhuydan azade olur, o zaman insanlık, asıl mahiyetine kavuşur." Bu sahneye eşlik eden doğan ve güvercin de yine bu zıtlıkların birliği sembolizmini ifade etmektedir. Hacı Bektâş-ı Velî ve Kâmil İnsan-Fâzıl Toplum Paradigması, bu meyanda, Hacı Bektâş-ı Velî Hazretleri ve öğretisi hakkında doğru bilinen yanlışları, suistimalleri ele alıp bunları delillerle açıklayarak kendisinin asıl öğretisini ortaya koymaya çalışıyor. Bunu yaparken de hem birincil hem ikincil kaynakları esas alarak mukayeseli bir inceleme sunuyor. Kapsamlı bir tezden yola çıkılarak yapılan bu çalışma, özellikle Anadolu'da ve Horasan'da gelişerek dünyaya yayılan maneviyat ve hoşgörü yüklü bu tasavvufî anlayışın doğru idrak edilebilmesi için önemli bir kaynak.