Bostan ve Gülistan

Bostan ile Gülistan, İslâm bilgeliğinin Batı’ya açılan ilk kapısı oldu. Avrupa dillerine ilk defa bu iki kitap tercüme edildi. Batılı aydınlar ilk önce işte bu kitap sayesinde İslâm dininin yüceliğini, Peygamberimiz’in büyüklüğünü ve Doğu’nun hârikulâde bilgeliğini okuyup öğrendiler. Fransa’nın dev şair ve yazarlarından Victor Hugo ile Lamartine, Peygamberimiz hakkındaki o eşsiz övgü dolu yazı ve şiirlerini bu kitabı okuduktan sonra yazdılar. Almanların her zaman iftihar ettikleri şair ve yazarları Goethe, Peygamberimizi göklere çıkaran o uzun şiirini, bu kitabı ve bunun hemen ardından çevrilen İslâm klasiklerini okuduktan sonra kaleme aldı. Dünyanın en önde gelen şaheserlerinden olan bu kitap, verdiği öğütler, anlattığı hikâyeler, olaylar ve kıssalar aracılığıyla okuyucusuna hayatta huzurlu ve mutlu olabilmenin bütün yollarını öğretir. Bazı şeytanî medyanın içimizi kararttığı ve bunalttığı günümüzde bu kitap, okuyucusunun gönlünü ferahlatır; bunalan ve daralan ruhumuzda sadece klasik İslâmî eserlerin verebildiği o psikolojik ve psikanalitik tedaviyi sağlar. 

Bu iki kitap, yani Bostan ile Gülistan, Doğu bilgeliğinin Batı’ya açılan ilk kapısı oldu. Batılı aydınlar bu iki kitap sayesinde Doğu’nun bilgeliğini, İslâm’ın ve Peygamberimiz Efendimizin yüceliğini okuyup öğrendiler. Fransa’nın dev şair ve yazarlarından Lamartine ile Victor Hugo, İslâm hakkındaki o eşsiz övgü dolu yazı ve şiirlerini bu kitabı okuduktan sonra yazdılar. Almanların her zaman iftihar ettikleri şair ve yazarları Goethe, Peygamberimiz hakkındaki o uzun şiirini, bu kitabı ve bunun hemen ardından çevrilen Şark klasiklerini okuduktan sonra kaleme aldı. İşte Batı dünyasının gönül gözü açık o dâhi sanatçılarına İslâm’ı, İslâm dünyasının bilgeliğini ilk defa Bostan ile Gülistan kitabının tercümesi tanıttı. Batı’nın iyi niyetli düşünürleri, bu kitabın açtığı kapıdan İslâm dünyasına girdiler ve bu kitaptan hareketle merak edip diğer İslâm klasiklerini, Kur’ân ve hadisleri öğrenmeye koyuldular.

Tek bir ciltte birleştirdiğimiz Bostan ve Gülistan namıyla bilinen bu iki farklı kitap asırlarca İslâm ülkelerinde bilhassa Farsça öğretimde başvurulan temel eserlerdendir. Didaktik bir üslupla yazılan bu iki eser ahlak, edep, terbiye, siyaset, idare, ibadet, kulluk, kanaat, sükut, gençlik, ihtiyarlık, sohbet, adab-ı muaşeret gibi hususlarda başucu bir eserdir. Şark'ın kadim ahlakını ve inancını en ince özellikleriyle yansıtan bu muhteşem eser yüzyıllar boyunca Garp'ın da ilgisini çekmiş ve nesiller boyu okunmakta devam etmiştir. İçerik bakımından yoğun bir tasavvuf kültürü ve terminolojisinin hakim olduğu bu önemli eser Tasavvuf Klasikleri dizisinin mühim parçalarından birisini teşkil etmektedir.